Picture this

Picture this:
Een bloedhete dag op het terraas van een landgoed in Overijssel. Zon, lekkere broodjes en koffie. Het gezelschap: de beheerder en de directeur van het Geschiedkundig Instituut Ijsellande, een kunstenaar en drie ambtenaren met kennis van monumenten en ruimtelijke ordening.

En ik. Weer eens in de gelukkige omstandigheid om mee te mogen denken over iets ‘anders’. Iets dat meer is dan we al kennen, nuttig is bovendien en gebruikt kan worden in het vak van ruimtelijke ordening en planologie.

Een aantal kabinetten geleden werd besloten dat de Nederlander zich veel bewuster zou moeten zijn van de geschiedenis van het eigen land. Als gevolg daarvan lopen er diverse projecten in het land, waaronder de vorming van een canon van Overijssel. Aan deze groep was de vraag hoe deze canon en eventuele andere geschiedkundige feiten en verhalen zich zouden kunnen vertalen naar een kaart of een atlas, die aanvullend werkt op de al aanwezige historische kaarten van de provincie.

Picture this:
Een dag eerder. Ik sta voor een kast vol atlassen. Ik blader, bewonder, fotografeer een aantal pagina’s zodat ik geen koffer vol hoef mee te slepen naar het noorden. Ik hou van mooie kaarten, grafische wonderen van informatie. Een platte schets die aanvoelt als een driedimensionale ervaring. Atlassen kunnen zoveel zeggen, zoveel meer zijn dan alleen topografie en geografie.

Mooie voorbeelden zijn gemaakt over de regio Arnhem-Nijmegen in de KAN-Atlas. En de Subjectieve Atlas van studenten van de Design Academy Eindhoven geeft ook een andere kijk op een land. En het net uitgebrachte boek Information Graphics…. Ook de Polderatlas, de Atlas van het Hollandse Bouwblok, en zelfs de Vinex-Atlas blader ik altijd graag even door.

Wat willen we wel, wat niet? Het gesprek in de tuin is een mooie zoektocht.
Waar is al makkelijk info over te vinden? Wat willen planners nog meer weten? Er komen vele verhalen van de streek over tafel. Bekende verhalen over de samenwerking tussen Hanzesteden. Onbekendere verhalen over oude koeienroutes tussen Denemarken en Amsterdam. Je kunt de nieuwe oude kaarten zo voor de geest halen.

Het gesprek krijgt richting door te zoeken naar het onbekende. Door het loslaten van de wens van compleetheid. Hoe halen we uit de geschiedenis de onbekende verhalen naar boven? Wat is dan de manier van documenteren? Maak je een kaart met de woonplaatsen of geboortehuizen van bekende Nederlanders van toen en nu? Of alle boeren van Yvonne Jaspers, zo schiet door mijn hoofd… Of typisch voor Overijssel, maar totaal onbekend: een kaart met de oude route van koeien die vanuit Denemarken naar Amsterdam liepen: het vleestransport ging eeuwenlang zo, maar wie weet dat nog? En zo ging het maar door en door…

Instituut IJssellande en Kunstenlab Deventer werken de vraag nu verder uit. De zomer is een mooie tijd om hier aan te werken. Ik hoop dat ze dat doen op een terras, met zon en lekkere broodjes.
Het vervolg wordt voor u in kaart gebracht.