Sonseweg_Onderzoek naar samenhang tussen ruimtelijke en sociale kenmerken

Het decor: een noordelijke buitenwijk in Eindhoven met honderdtwintig zéér kleine woningen – zo’n beetje de kleinste die er zijn in de stedelijke sociale woningsector. Een organisch gegroeid wijkje met een bonte mix aan mensen, die allemaal één of meerdere deuken hebben opgelopen en die in de buurt belandden simpelweg omdat ze nergens anders terecht konden. De vraag van de woningcorporatie aan 12N: wat zijn de woonwensen van deze groep mensen op het gebied van voorzieningen, ruimte en openbare ruimte?

Niet dat het de buurt slecht vergaat. Vijf jaar geleden was de omgeving nog een probleemgebied, maar door actief en gericht ingrijpen op sociaal vlak heeft de corporatie de rust in het gebied teruggekregen. Een wekelijkse koffiehoek, waar bewoners elkaar en diverse welzijnsprofessionals treffen,  is al ingericht. Deze koffiehoek werkt verbluffend, en je zou kunnen concluderen: veel bereikt, einde verhaal. Maar de corporatie was wel nieuwsgierig naar meer.

Want wat ook organisch lijkt te zijn ontstaan is de buitenruimte, direct rondom de huisjes. Geen duidelijke inrichting, geen heldere scheiding tussen openbaar en privé. En geen prettige relatie tussen de woningen en het naastgelegen park. Moet daar iets mee gebeuren, volgens de bewoners? En zo ja, wat? De groep bewoners is zo divers en tegelijk zo specifiek, dat de corporatie niet goed weet wat de woonwensen zijn.

Een typische opgave voor 12N: het onderzoeken van de relatie tussen ruimtelijke en sociale kenmerken in de buurt. Onder de vlag van 12N gingen Mildred Montpellier (sociale en medische antropologie) en Wessel Dragt (ruimtelijke analyse) aan de slag. Het project werd opgedeeld in vier fases. Eerst werden de wensen en meningen van bewoners achterhaald door middel van interviews en gesprekken. Tegelijkertijd werd er een ruimtelijke analyse gemaakt.

Op basis van de resultaten werden vier scenario’s voor de openbare ruimte ontwikkeld. Deze werden aan bewoners gepresenteerd tijdens een gezamenlijke activiteit in het aangrenzende park. Meer dan de helft van de bewoners kwam. De meningen en ideeën die daar geopperd zijn, werden meegenomen in het definitieve voorstel voor de buitenruimte.

De gekozen aanpak leverde een extra uitdaging op. Parallel aan alle open gesprekken met bewoners moest er continu op de achtergrond worden doorgerekend: in hoeverre moesten de ambities worden getemperd of juist gestimuleerd? Ontwerptekeningen en Excelsheets liepen hand in hand. Verschillende bewoners stonden ook open voor meehelpen, zoals bij snoei- en leeghaalacties. Met als resultaat een veilige, prettige buitenruimte die gedragen wordt door de buurt.

Opdrachtgever: Woonbedrijf, district Woensel-Noord
In samenwerking met: Wessel Dragt en Mildred Monpellier
Periode: januari – juni 2012